Natura w Lubatowej

Fauna

Świat zwierzęcy

Poza bogatym i ciekawym światem roślinnym, Lubatowa i jej okolice stanowią dużą ostoję zwierzyny. Z drapieżników na uwagę zasługują: lis i kuna leśna. Ponadto w okresie ostrzejszych zim, spotkać można ślady wilka. Na całym obszarze występują też dziki.

Zwierzętami najczęściej spotykanymi w tutejszych lasach są: sarna i zając szarak. Z gryzoni najpopularniejsza jest wiewiórka w dwóch odmianach - rudej i rzadszej czarnej, ale występuje też duża liczba myszy polnych, leśnych i zaroślowych, norników zwyczajnych a także orzesznic. Nocny tryb życia prowadzą: jeż i nietoperz: nocek duży i nocek rudy. Myszołów zwyczajny, jastrząb gołębiarz i kania ruda reprezentują ptactwo drapieżne.  Z sów pojawia się: sowa pójdźka, sowa płomykówka i rzadki puszczyk. 

Głośnym śpiewaniem w lasach i zaroślach daje o sobie znać ptactwo. Prym wiodą: drozd śpiewak, kos, szpak, pliszka siwa, wilga, sikorka bogatka, sikorka modra, sikorka uboga oraz rzadka sikorka sosnówka, a na polach skowronek. Z dzięciołów napotkać można: dzięcioła dużego, dzięcioła czarnego, dzięcioła pstrego oraz zielonego. Na otwartych przestrzeniach pól pokazują się przepiórki i kuropatwy. Coraz częściej pojawia się jarząbek i bażant. Ponadto występują dobrze znane: wróble, kawki, wrony oraz sroki.

Nie mniej licznie są reprezentowane płazy, z których najbardziej znane są: żaba trawna, żaba wodna i ropucha szara. W wilgotnych miejscach wyłania się salamandra plamista, traszka zwyczajna i traszka górska. Z gadów często spotyka się jaszczurkę żyworodną i jaszczurkę zwinkę, a także padalca zwyczajnego- odmianę brązową. Z węży na terenie otaczającym wieś mamy do czynienia z wszystkimi gatunkami żyjącymi w Polsce, z wyjątkiem węża eskulapa. W zacienionych miejscach pokazuje się: zaskroniec zwyczajny i rzadko spotykany na tym terenie gniewosz plamisty, popularnie zwany miedzianką - gatunek węża nieszkodliwy oraz żmija zygzakowata jako jedyny w Polsce jadowity gatunek węża o ubarwieniu szarym i brązowym, z wstęgąciągnącą się od głowy do ogona.

Flora

Szata roślinna

 

Flora Lubatowej i jej okolic stanowi resztki naturalnej roślinności, które przez całe wieki ulegały systematycznym zmianom powodowanym gospodarczą działalnością człowieka.  Wzgórza otaczające dolinę porastają lasy mieszane, będące pozostałością dawnej puszczy karpackiej.

W lasach lubatowskich, najczęściej spotykanymi drzewami są, należące do górskich gatunków występujących przede wszystkim w piętrze regla dolnego, buk zwyczajny oraz jodła pospolita. Na południu miejscowości, w wyższych partiach wzniesień, pojawia się świerk pospolity - przedstawiciel regla górnego. Z drzew charakterystycznych dla piętra pogórza można wymienić: grab, sosnę zwyczajną występującą rzadziej w piętrze regla górnego i dolnego, dąb szypułkowy, który jest pozostałością lasów dębowych pokrywających obszar Dołów Jasielsko-Sanockich i Pogórza Karpackiego, modrzew europejski, klon zwyczajny, lipę drobnolistną i topolę czarną. Osika, wierzba biała i brzoza reprezentują gatunki niżowe. Na terenie Lubatowej są także drzewa sprowadzone z innych obszarów. Zobaczyć tutaj można: tuje, topole włoskie, buki kanadyjskie, a także cisy i wiązy.Z krzewów na terenie lasów otaczających Lubatowę bardzo rozpowszechnione są: leszczyna, bez czarny, malina, kalina, trzmielina, kruszyna i pokrzyk wilcza jagoda, jeżyna gruczołowata, a także, występujący w wyższych partiach wzniesień, jałowiec.

W lasach i na terenie śródleśnych polan zauważyć można wiele gatunków roślin chronionych. Do najciekawszych należą: storczyk podkolan biały, dziewięćsił bezłodygowy, kłokoczka południowa,  śnieżyca wiosenna, wawrzynek wilczełyko, widłak goździsty, sasanka, zawilec  i wiele innych.

 Na wiosnę w zaroślach i na brzegach lasów spotkać można wiele gatunków kwiatów. Najbardziej charakterystycznymi są: zawilec gajowy, złoć żółta, zawilec żółty. W Lubatowej, oprócz wyżej wymienionych, występują także gatunki roślin reglowych, a nawet wysokogórskich. Należą do nich: dziki bez koralowy, jarzębina, czosnek niedźwiedzi, śnieżyczka przebiśnieg, żywiec gruczołowaty, marzannka wonna, paprotnik Brauna, niezapominajka leśna, gajowiec żółty, sałatnik leśny, szczaw zajęczy, borówka czarna, olsza szara, oraz wiele innych.

Na szczególną uwagę zasługuje Dąb (pomnik przyrody), rosnący obok „Starej Szkoły” na terenie gminnym, którego obwód pnia wynosi 370 cm, ma 400 lat i jest wysoki na 22 m.

 

Zioła

 

Na łąkach i pastwiskach występuje wiele gatunków roślin. Wśród nich występują zioła: bluszczyk kurdybanek, babka lancetowata, fiołek wonny, dziurawiec, jasnota biała, koniczyna łąkowa, koniczyna biała, krwawnik pospolity, mniszek lekarski, perz właściwy, pokrzywa zwyczajna, podbiał pospolity, skrzyp polny, stokrotka pospolita, wiązówka błotna, krwiściąg lekarski, oman łąkowy, pięciornik gęsi, szczaw, świetlik łąkowy, rzepik pospolity, żywokost lekarski. Jest to tylko część z ogromnego skarbca, który przygotowała dla nas matka natura. Zioła mogą służyć jako lekarstwo, kosmetyk oraz dodatek do potraw i to zupełnie za darmo.

Potok Lubatówka

Pierwsze wzmianki na temat istnienia potoku Lubatowa (bo taką pierwotnie rzeka miała nazwę) pochodzą z roku 1358 i znajdują się w dokumencie wydanym przez króla Kazimierza Wielkiego, na mocy którego powstały, miedzy innymi, pobliskie Rogi. Ponadto o potoku Lubatowa mówi również dokument z 1367 roku, dotyczący miasta Krosna, o rzekomym powstaniu młynu lub młynów nad rzekami Wisłok i Lubatowa. Znaczący jest jednak dla mieszkańców wsi dokument z 1376 roku, który mówi o powstaniu osady o nazwie Górki nad dwoma potokami: Schowa i Lubachowa. Widzimy, że potok przepływający przez wieś Lubatowa ma swoją długą historię. Lubatówka (obecna nazwa rzeki) stanowi lewobrzeżny dopływ Wisłoka  i  ma swe źródła w południowej części Lubatowej, na stokach Osiecznika (633 m n.p.m.), Kamionki (638 m n.p.m.) i Kamińskiej Góry (649 m n.p.m.), skąd spływa dwoma strumieniami, łączącymi się w górnej części wsi. Potok przepływa przez Lubatowę, Lubatówkę, Rogi, Miejsce Piastowe, Głowienkę, dzielnicę miasta Krosna Suchodół i wpada do Wisłoka w centrum miasta. Swą drogę ma krętą, przebijając się przez progi skalne i szypoty, a na pewnych odcinkach zwęża się i płynie wąwozami. Dzięki zainicjowanym przez Towarzystwo Miłośników Lubatowej cyklicznym akcjom sprzątania miejscowości, w które angażuje się OSP, dzieci ze Szkoły Podstawowej, młodzież z Gimnazjum oraz mieszkańcy , stan czystości rzeki z roku na rok się poprawia. Czystość wody, natlenienie, zróżnicowanie dna i brzegów potoku sprzyja istnieniu różnych wodnych organizmów, takich jak: strzebla potokowa, śliż pospolity, pstrąg potokowy, rak szlachetny, piżmak, wydra europejska, bóbr europejski, rzęsorek rzeczek oraz wodnych ptaków: zimorodka pluszcza i czapli siwej.